6. Medeklinkers
Medeklinkers zijn de klanken in onze taal, waarbij de luchtstroom tijdens de uitspraak even onderbroken wordt, doordat de spreker de lippen op elkaar brengt of de luchtstroom ergens in de mond even onderbreekt met de huig of de tong. Kleine verschillen die een luisteraar met een goed gehoor zonder problemen kan horen, maar die de liplezer niet of nauwelijks kan zien. Ervaren liplezers kunnen – bij een duidelijk articulerende spreker – op basis van het mondbeeld de volgende groepen medeklinkers onderscheiden:
- lippen op elkaar: b - m - p
- boventanden op de onderlip: f - v - w (NB: in Zuid-Nederland, België en bijvoorbeeld Suriname wordt de 'w' uitgesproken met een geronde mond: als een gespannen 'oe'.)
- tanden op elkaar: s - z, (t)je.
En dan is er een grote groep 'onzichtbare' medeklinkers. Ergens in de mond is er een afsluiting, maar bij de meeste sprekers kunt u niet zien waar dat precies is:
- tong tegen de boventanden: d - t
- tong tegen het gehemelte: l - r - j
- tong tegen de huig: k - g - ch - ng.
Op de Liplezer CD-ROM kunt u in dit thema oefenen om de medeklinkers te herkennen.
Klik op de witte pijl om de video te starten.
NB: zet het geluid op 0!