1912 - 2008: Toine van Uden

1912 - 2008: Toine van Uden

In 1938 werd Van Uden gewijd tot priester en aangesteld als leraar op het Instituut voor Doven. Hij werkte onder meer als adjunct-directeur voor onderwijs en opvoeding, en als hoofd van de researchafdeling. Zo ontwikkelde hij een gespreksmethode waarbij praten centraal stond.

Lichaamstaal tussen de dove kinderen was toegestaan, maar meer omdat dat niet te voorkomen was. Het gebruik van gebarentaal echter was strikt verboden.

Ook hometraining waarbij kinderen en ouders thuis door medewerkers van het instituut werden begeleid, is door Van Uden bedacht en uitgewerkt. Het instituut nam hiermee jaren een vooruitstrevende positie in Europa in.

Bij het samengaan van de scholen De Schakel en Theerendonk in 1987 werd de nieuwe school vernoemd naar Van Uden, die in 1977 afscheid had genomen. Deze school is inmiddels opgegaan in Talent, een van de Viataal-scholen in Vught.

Van Uden over gebarentaal:

"‘De slogan: “Gun de dove kinderen hun eigen gebaren”, betekent in feite: gun hun de primitiviteit. Wij moeten alle dove kinderen, die daartoe in staat zijn, zuiver oraal opvoeden, door middel van het orale gesprek met alle warmte van ons hart, doordat wij naar hen luisteren, opvangen wat zij willen zeggen en wat ze voor hun uiting nodig hebben, en hun constant daarvoor de juiste, gesproken vormen aanbieden, én doordat wij in dit gesprek ook onze eigen bijdrage leveren. Dit zal die dove kinderen helpen, om op het hoogst mogelijke niveau te gaan functioneren, én - last but not least - gehumaniseerd gelukkige mensen te worden.’

Van Uden onderbouwt zijn visie met tal van onderzoeksresultaten. (Van Horen Zeggen, 1979, nr. 1)"

bron: https://www.fenac.nl/static/vhz/oude-nummers/2009-6.pdf